Wat ha ik mei dy oan e pet?

Een scheiding kan in de beste families voor komen, daarom wordt in nagenoeg alle testamenten een zogenaamde uitsluitingsclausule, ook wel privéclausule genoemd, opgenomen, Het is bijna een standaardregeling geworden, vaak met de achterliggende gedachte; baat het niet, schaadt het niet.

Met deze clausule in het testament, kan iemand die een erfenis nalaat bepalen dat de erfenis niet in de gemeenschap van goederen valt, waarin de erfgenaam is getrouwd, of als partner is geregistreerd. Op deze wijze wordt voorkomen dat als de erfgenaam nadien gaat scheiden, de erfenis met de ex-partner gedeeld moet worden. Een dergelijke clausule kan overigens ook aan een schenking verbonden worden.

Men noemt dan vaak dat ze schenken en nalaten “op de eigen bern” en “de koude kant uitsluiten”.

Groot is dan ook soms de verbazing, bijvoorbeeld bij kinderen, als hun langstlevende ouder komt te overlijden, dat die koude kant toch ineens rechten blijkt te hebben. Ze denken dan “wat ha ik mei dy oan ‘e pet?”. Hun ouders hadden toch juist een testament gemaakt en die aangetrouwden uitgesloten? Nu ineens moet toch een deel van de nalatenschap van de ouders gedeeld worden met schoonzus of zwager.

Deze schoondochter of schoonzoon is meestal zelf geen erfgenaam van die langstlevende ouder, maar juist erfgenaam van de eigen partner, die een kind was van de eerst overleden ouder.

Bij het overlijden van de eerste van beide ouders krijgen de kinderen vaak een erfdeel dat pas opgeëist kan worden, als ook de langstlevende ouder komt te overlijden. Als een kind dan ná de eerste ouder, maar vóór de tweede ouder komt te overlijden, dan gaat dit nog niet opeisbare erfdeel naar de erfgenamen van dit kind. De partner van dit kind is vaak degene bij wij de hele erfenis van dit kind terechtkomt. Zo komt ook het erfdeel in de nalatenschap van de eerste ouder bij de schoonzoon of schoondochter terecht.

Als dan de tweede ouder komt te overlijden, zal het erfdeel van de eerst overleden ouder, dat nu pas opeisbaar is geworden, uitgekeerd moeten worden aan die partner van het tussentijds overleden kind. De koude kant deelt dus alsnog mee,

Als het overleden kind zelf ook kinderen heeft achtergelaten, dan erven die in haar/zijn plaats het erfdeel van de langstlevende ouder. Dit wordt plaatsvervulling genoemd. Had het kind zelf geen kinderen, dan krijgen de andere kinderen van de overleden ouders dit deel erbij. De koude kant zal dus volgens de wet nimmer rechtstreeks van een schoonvader, of –moeder erven.

Is er sprake van de koude kant, maar met een warme band, dan komt het ook geregeld voor dat ouders juist een testament maken om de partner van hun overleden kind in het testament te betrekken en dan als eigen kind mee te laten erven, Dit moet dus wel specifiek geregeld worden, omdat dit niet de standaard regeling volgens de wet is.