Kyn noch kúk
U heeft wellicht weleens gehoord van de NIVEA regel; niet invullen voor een ander. De wetgever houdt zich in ieder geval niet aan deze regel, want de wetgever vult voor u in wie uw erfgenamen zijn, als u daar zelf geen invulling aan heeft gegeven door een testament te maken.
In voorgaande columns hebben we al vaak aandacht besteed aan het belang om alsnog een testament te maken, ook al wil je bij je overlijden alles nalaten aan je wettelijk erfgenamen. Denk daarbij aan de regeling om de koude kant uit te sluiten, een voogdij regeling, of voorkomen dat je ex-partner via de kinderen toch nog iets uit je nalatenschap ontvangt.
In deze column wil ik stilstaan bij de vraag of u wel heeft nagedacht wie nu uw (indirecte) wettelijk erfgenamen zijn.
Mogelijk had het jonge stel, dat enkele jaren geleden tijdens hun huwelijksreis zeer kort na elkaar kwamen te overlijden, daar nog helemaal niet bij stil gestaan. Nadat zij beiden een voedselvergiftiging hadden opgelopen, overleed de vrouw als eerste en haar man kort daarna. Ze hadden geen testament en ook geen kinderen. Volgens de wettelijke regels, liet de vrouw bij haar overlijden haar man achter als haar enige erfgenaam. Toen de man kort daarna overleed, zonder kinderen en echtgenote achter te laten, kwam zijn nalatenschap, inclusief die van zijn vrouw, toe aan zijn familieleden (ouders/broers/zusters volgens de wet). De familieleden van de vrouw kregen dus niks.
De Rechtbank heeft geoordeeld dat dit resultaat in strijd is met de zogenaamde redelijkheid en billijkheid en heeft bepaald dat de erfenis van de vrouw aan haar eigen familieleden toekomt.
Het Hof heeft deze uitspraak echter vernietigd en gezegd dat in beide gevallen de erfenissen volgens de wet vererven, zodat de erfenis van de vrouw toekomt aan haar man en die van de man aan zijn familie.
Het Hof heeft daarbij aangeven dat je niet zomaar de wettelijke regeling aan de kant mag schuiven met de in de rechtspraak veel gebruikte term, redelijkheid en billijkheid. Het feit dat de uitkomst van de wet onredelijk is, is niet voldoende om af te wijken van de wet.
De familie van de vrouw blijft dus met een groot verdriet en met lege handen achter.
Ook in minder dramatische situaties kan deze “oneerlijke” situatie spelen, ook als tussen het overlijden van beide partners een veel langere tijd zit. Bezit dat al jaren in de familie van de ene partner is, kan dan ineens in handen vallen van de familieleden van de andere (langstlevende) partner.
Bent u gehuwd en heeft u geen kinderen, of bent u alleenstaand en heeft u wellicht naar eigen idee, kyn noch kúk, denk dan niet dat een testament voor u niet nodig is. Laat u voorlichten over aan wie uw nalatenschap toekomt en wat u eventueel kunt regelen om een familiedrama, of een zoektocht naar verre familieleden te voorkomen.
